Vấn đề MMO Trung Quốc hay dở ra sao đã tồn tại cách đây nhiều năm và vẫn luôn là câu chuyện thu hút nhiều bình luận nhất đối với cộng đồng game thủ nước nhà. Không biết bao nhiêu cuộc bút chiến đã xảy ra trên các diễn đàn và cũng tốn nhiều giấy mực của giới truyền thông. Phe "bài trừ" thường lý luận rằng Việt Nam là thị trường béo bở cho các tựa game chất lượng thấp tới từ xứ sở Gấu trúc.

Vẫn biết rằng đây là chủ đề rất khó khẳng định ai đúng ai sai vì nó thuộc về cảm tính từng cá nhân. Tuy vậy chúng ta hãy thử phân tích dựa trên nhiều thông tin mới xuất hiện thời gian gần đây để phân tích nó.

Không ai có thể phủ nhận một sự thật là dù xuất phát điểm chậm hơn nhiều so với các cường quốc MMO như Hàn Quốc, Nhật Bản và phương Tây, tuy nhiên chỉ trong vòng chưa đầy chục năm, Trung Quốc đã trở thành thế lực mới đối với thị trường game online toàn hành tinh. Sự tăng trưởng thần kỳ nhờ sự bảo hộ của nhà nước cộng với thực lực của các kỹ sư CNTT đã giúp họ thâu tóm toàn bộ quốc gia đông dân nhất thế giới.

Không thể phủ nhận sự tăng trưởng thần kỳ của GO TQ.

Tuy nhiên, một thực trạng dễ nhận ra là số lượng game online được sản xuất tại Trung Quốc quá lớn (gần như tuần nào cũng phải có tới 5, 7 cái tên mới ra đời), đến nỗi khó ai có thể nhớ được vì chúng chẳng có gì đặc biệt. Tốc độ phát triển nhanh đến khó tin như vậy không phải chỉ do số lượng lớn các studio làm game, mà chủ yếu do phong cách xây dựng theo mô-típ có sẵn.

Ngay như với trường hợp của Perfect World, NSX này dù đã rất nổi tiếng nhưng các MMO của họ vẫn quá na ná nhau, nếu ai đã từng gắn bó với TGHM thì chắc chắn sẽ thấy Tru Tiên, Xích Bích và cả Kiếm Tiên có nhiều nét tương đồng lạ lùng về phong cách thiết kế nhân vật, đồ họa cũng như gameplay (ngay cả cash-shop đắt đỏ cũng bê gần như y nguyên). Phải tới dự án Tiếu Ngạo Giang Hồ thì mới có sự đột phá đáng kể.

Quá nhiều những MMO na ná nhau ra đời.

Dĩ nhiên, không thể phủ nhận rằng đã bắt đầu có những tựa game mới đầy hấp dẫn như Lưu Tinh Kiếm, Đao Kiếm 2, Tiếu Ngạo Giang Hồ... nhưng thực trang chung của ngành công nghiệp game xứ Gấu trúc rõ ràng vẫn bị chi phối bởi "mỳ ăn liền" sâu sắc, thậm chí nhiều doanh nghiệp chỉ làm game theo thời vụ, kiếm đủ lãi là sẵn sàng "cho đi", sau đó làm một "bản sao y hệt" với cái tên mới.

Như đã biết, các thống kê uy tín gần đây nhất đều chỉ rõ rằng ngành game Trung Quốc đi xuống rõ rệt. Chỉ trong khoảng 2, 3 tháng nay, hầu hết thu nhập của các hãng game lớn đều tụt xuống nhanh chóng, ngoại trừ Tencent đạt tăng trưởng dương.

Các chuyên gia cũng như báo giới đã đưa ra nhiều bảng thống kê cho thấy năm 2011 sẽ là một năm khó khăn của thị trường game nước này. Nguyên nhân không gì khác, chính là do phong cách "mỳ ăn liền" đã đề cập ở trên.

Bình chọn cho thấy 31% gamer TQ chán hàng nội vì cashshop và 17% vì sự lặp đi lặp lại.

GameIndustry.biz, website hàng đầu về ngành công nghiệp game quốc tế cũng đưa ra nhiều số liệu cụ thể để chứng minh rằng phần lớn gamer kỳ cựu (hard-core) tại Trung Quốc đều cảm thấy mệt mỏi khi hàng tháng chứng kiến tới hàng chục MMORPG mới ra đời với đủ mọi loại cốt truyện cho tới đồ họa, tuy nhiên chúng không thay đổi về chất lượng gameplay.

Để đối phó với hiện trạng này, giải pháp duy nhất được áp dụng là... mang "cây nhà lá vườn" ra các quốc gia bên ngoài, trong đó có Việt Nam. Đã nhiều năm nay, chúng ta là thị trường tiêu thụ khổng lồ của các MMO xuất xứ Trung Quốc, trong khi gamer nước họ không chịu nổi hàng nội địa thì đa phần giới trẻ Việt vẫn coi như "của báu" và liên tục rót tiền.

Chúng ta đang trở thành "cái kho chứa hàng thải"?

Vai trò "tiêu thụ" của Việt Nam được chứng tỏ rõ ràng khi lệnh tạm dừng nhập game mới vừa được đưa ra, báo giới Trung Quốc đã vội vàng có nhiều bài viết phản ánh sự lo lắng của các NSX. Tờ Sina còn cho rằng rằng đây là "đòn chí mạng" giáng vào ngành trò chơi trực tuyến nước họ, "Bây giờ là Việt Nam và tương lai sẽ là các quốc gia khác, lúc đó sẽ như thế nào?", báo này bình luận.

Rõ ràng, nếu mất đi một "cái kho" sẵn sàng nuốt vào bất cứ sản phẩm chất lượng trung bình cho tới thấp, giới kinh doanh game tại quốc gia đông dân nhất thế giới có cái để mất ăn mất ngủ.

Vậy phải chăng sự thật đau đớn trên sẽ mãi mãi tồn tại? Rất may, chúng ta cũng đã có nhiều biến chuyển tích cực trong khoảng 1, 2 năm gần đây. Đầu tiên là càng ngày gamer Việt càng khó tính hơn trong việc chọn game, trước đây do khan hiếm loại hình này nên họ ngấu nghiến bất kỳ sản phẩm nào mới cập bến, còn hiện tại tính cạnh tranh cao không cho phép các NPH mua về hàng kém chất lượng.

Các MMO 2.5D bắt đầu "mất đất" tại Việt Nam.

Cái chết của hàng loạt MMORPG 2.5D trong 3 quý đầu năm 2010 cho thấy rõ điều đó, nếu như chỉ mới năm 2009 các ứng viên 3D còn "chết đứ đừ" thì lúc này chúng được coi là "hàng hiếm". Chẳng phải lấy dẫn chứng đâu xa, cơn sốt TLHK hồi giữa năm cùng với sự kỳ vọng lớn vào Thiên Tử là trực quan nhất.

Tuy nhiên việc chuyển từ sở thích 2D, 2.5D sang 3D chỉ là bước đầu tiên trong quá trình cải thiện thị hiếu chơi game, điều cốt yếu là giới trẻ Việt phải đến với những tựa game chất lượng thực sự, không cần phụ thuộc vào đồ họa vì số lượng các MMO 3D Trung Quốc có chất lượng thấp cũng chẳng ít ỏi gì.

Vẫn còn thời gian để gamer nước nhà cải thiện mình.

Vẫn biết, đây là chặng đường khó khăn và không thể xong trong một sớm một chiều, nhưng để chúng ta không trở thành "kho chứa hàng thải", cả gamer và NPH phải chung tay để dần cải thiện bộ mặt cho ngành GO Việt Nam.